ارزیابی عملکرد عملیات آبخیزداری بر روی کاهش فرسایش و رسوب حوضه آبخیز زنوز

چکیده هدف از تحقیق حاضر ارزیابی میزان فرسایش خاک و تولید رسوب قبل و بعد از عملیات آبخیزداری در حوضه ی آبخیز سد زنوز با موقع ریاضی ً09 َ52 ْ45 تا ً57 َ58 ْ45 شرقی و ً07 َ32 ْ38 تا ً47 َ35 ْ38 شمالی می باشد. به این منظور و به دلیل عدم وجود ایستگاه رسوب سنجی در حوضه ی مورد مطالعه با استفاده از مدل اصلاح شده ی پسیاک و با بهره گیری از تصویر ماهواره ای (etm)، عملیات میدانی و نمونه برداری از منطقه ی مورد مطالعه، اشکال عمده ی فرسایش آبی آشکار و میزان فرسایش و تولید رسوب برای سال 2010 محاسبه شد. نتایج به دست آمده برای سال مورد بررسی با تحقیق انجام شده قبل از عملیات آبخیزداری مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین مکان گزینی سازه های آبخیزداری در مهار رسوب ارزیابی شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که میزان رسوب دهی در حوضه به میزان 39 درصد کاسته شده، بطوریکه میزان رسوب دهی برای حوضه مورد بررسی در سال 2010 برابر با 6/23173 تن، و این در حالی است که این میزان برای سال 2001 برابر با 12/37007 تن در سال برآورد شده بود. همچنین مشخص شد که سازه های آبخیزداری در مهار رسوب در تمام سطح حوضه به خوبی مکان یابی نشده است. چنانچه نمونه های بررسی شده نیز موید آن می باشد. علاوه بر آن در این بررسی مشخص گردید که واحد هیدرولوژیکی sb4 که به عنوان بحرانی ترین زیرحوضه با بیشینه ی فرسایش ویژه، فاقد سازه ی آبخیزداری در مهار رسوب و اصلاح نیمرخ طولی خندق های موجود می باشد. لذا در راستای بهبود وضعیت آبخیزداری و به استناد به پژوهش حاضر پیشنهاد می گردد که سازه های آبخیزداری در مهار رسوب بسط، تعمیر و نگهداری شود.